Vandaag heeft Maickel Dijkstra het stokje overgenomen van Sylvain van Ligtenberg als schipper van KNRM Station Lelystad. De schipper is verantwoordelijk voor het complete reilen en zeilen op het reddingstation, waaronder de bemanning en het materieel. Van Ligtenberg stond sinds de oprichting 10 jaar geleden aan het roer van KNRM Lelystad. Dijkstra (35) is eveneens vanaf het begin bij het station betrokken en was al geruime tijd plaatsvervangend schipper tijdens inzetten. Schipper en bemanning opereren geheel op vrijwillige basis.

Stokje overdragen

Sylvain van Ligtenberg kijkt trots terug op zijn 10-jarige periode als schipper van KNRM Lelystad: “Het was heel bijzonder om dit station van het begin af aan op te bouwen met een fijn team. Dit is heel bijzonder als je bedenkt dat wij allemaal vrijwillige krachten zijn. Na 10 jaar is het moment gekomen om het stokje over te dragen. Ik ben ervan overtuigd dat Maickel een uitstekende schipper is voor KNRM Lelystad.” Sylvain blijft overigens aan het reddingstation verbonden.

Geoliede machine

Maickel Dijkstra is in het dagelijks leven bedrijfsleider in de nautische sector. In 2012 behoorde hij tot de eerste groep opstappers die in korte tijd een reeks opleidingen volgde om voor de KNRM aan de slag te kunnen gaan. Al snel groeide hij door tot plaatsvervangend schipper, wat inhoudt dat hij de leiding heeft op de reddingboot wanneer de schipper zelf geen dienst heeft. Maickel: “Ik heb in die tien jaar tijd erg veel geleerd en daar ben ik de KNRM ook dankbaar voor. Met zo’n 25 collega’s opereren we als een geoliede machine en de organisatie staat als een huis. Ik kijk ernaar uit om het station verder uit te bouwen en nieuwe opstappers op te leiden. Daarnaast zijn we in afwachting van onze nieuwe reddingboot, die groter en krachtiger is, zodat we nog beter en sneller kunnen opereren.”

Op zaterdag 30 september om 23.15 ging het alarm voor een 'vaartuig overdue'. Het betrof een zeilschip dat zijn reisplanning in de KNRM Helpt App ingevuld had, maar zich niet op de plaats van bestemming had gemeld. Volgens deze reisroute zou het schip van Marken naar Muiderzand varen, waar het dus niet is verschenen. Een vaartuig dat zich niet op een vastgelegde of afgesproken plaats of tijd meldt, wordt 'overdue' genoemd. 

Een schipper die zijn route in de app heeft vastgelegd, krijgt na een half uur automatisch een alarm met sms. Na een uur wordt er actief contact gezocht door te bellen met de eigenaar zelf en als dat niet lukt met een 2e opgegeven telefoonnummer van een thuisblijver. Als er nog altijd geen contact is, neemt het Kustwachtcentrum de melding over en wordt er actie ondernomen. En dat is exact wat er in de bewuste nacht is gebeurd.Toen bleek dat ook de directe omgeving van de opvarenden geen contact konden krijgen en er geen duidelijkheid was over de locatie, is er opgeschaald.

Groot alarm

Nadat het niet gelukt was om telefonisch contact te krijgen met het schip is groot alarm geslagen. Alle reddingsstations aan het Markermeer en Gooimeer inclusief de SAR (search and rescue) helikopter en de politieboot zijn gealarmeerd. In eerste instantie werd de actie geleid door de kustwacht als On Scene Coordinator (OSC). Later werd de reddingboot van KNRM Marken daarvoor ingezet. In de eerste plaats zijn alle havens door elf reddingboten doorzocht. KNRM Lelystad heeft de Bataviahaven en Lelystad-Haven doorzocht. 

Zoekslagen

Daarna zijn alle schepen in zoekslagen naar het zuiden gevaren om vervolgens op te lijnen bij de p1 boei, ter hoogte van de Pampushaven in Almere. Vandaar is een zoekslag gemaakt met negen schepen op rij richting Lelystad (zie foto) waar de groep gesplitst is en wij samen met de Arend (KNRM Wijdenes) de opdracht hadden om via het oosten van de Markerwadden naar het noorden te varen. De overige boten hebben dit via het westen gedaan. Om 3.00 kwam de melding dat er contact was geweest met het schip en dat er geen paniek was. Zij lagen in de haven van Naarden, waar het schip dus bij de eerste zoekactie niet was opgemerkt. 

Waardevolle oefening

Sylvain van Ligtenberg, schipper van KNRM Lelystad: "We juichen het erg toe dat eigenaren de route van hun vaartuig vastleggen in de KNRM Helpt app. Wanneer er een calamiteit is, kunnen we als KNRM en Kustwacht heel gericht actie ondernemen. De bemanning van deze schepen moet zich echter wel beseffen dat wanneer zij afwijken van hun vaarplan, om welke reden dan ook, dit ook in de app aangeven. Dit voorkomt onnodige alarmeringen en zoekacties. We zien deze inzet nu als een waardevolle oefening, waarbij alle stations rond het Markermeer betrokken zijn geweest." 
 

KNRM-bemanning van station Lelystad redt al 10 jaar lang mensen en dieren op Marker- en IJsselmeer; vandaag mochten wij onze 500ste inzet noteren sinds de start in 2013. Deze mijlpaal toont aan dat het reddingstation gelegen nabij de Bataviahaven een belangrijke functie heeft in en om het Marker- en IJsselmeer. Deze 500ste inzet vindt plaats op een moment dat KNRM Nederland haar 200-jarig bestaan viert en KNRM-station Lelystad, dat louter en alleen met vrijwillige krachten werkt, 10 jaar operationeel is.

De 500ste inzet bestond uit twee acties. Op 13 september rond 8 uur ’s morgens kwam de melding van een losgeslagen schip nabij Gemaal De Blocq van Kuffeler. Eenmaal ter plekke constateerde de bemanning van reddingboot Bert en Anneke Knape dat een drietal boten in problemen was geraakt door sterke wind en hevige windvlagen. Van een 13 meter lange kotter waren de lijnen geknapt en het schip was op de kant gelopen. De eveneens gealarmeerde brandweer had de schipper al van boord gehaald en had het vaartuig provisorisch aan een kleine boothelling bevestigd. Daar, aan lager wal, botste het schip alsnog voortdurend tegen de kant met risico op grote schade. KNRM Lelystad bracht een lijn om het schip aan en sleepte het terug naar de steiger, om de schipper vervolgens weer met zijn boot te herenigen. Op dezelfde steiger had een motorboot schade opgelopen aan zijn kikkers, doordat men de lijnen te kort had gelaten. Het schip had dus geen ruimte om te bewegen in de harde wind, waardoor alle druk op de kikkers kwam te staan. Na een korte uitleg hoe dit opgelost kon worden, keerde de reddingboot terug richting Bataviahaven. Onderweg werd de KNRM Lelystad via de marifoon verzocht te assisteren om een anker met een ketting van 100 meter binnenboord te halen. De kapitein van dit zeewaardige jacht had het verstandige besluit genomen zijn anker te kappen en zich met de motor in veiligheid te brengen. Hij was dus erg goed voorbereid, door aan het uiteinde van de ankerketting een touw aan te brengen. Zo kun je een schip snel van een anker ontdoen, als de situatie daarom vraagt. De schipper was dankbaar voor de hulp van KNRM Lelystad en was verrast te horen om onderdeel te zijn van de 500ste inzet van dit reddingstation.

Met reddingboot Bert en Anneke Knape zijn zeer diverse reddingsacties uitgevoerd de afgelopen 10 jaar, waarbij het wegvallen van motor- of stuurvermogen vaak de aanleiding was om uit te rukken. De meeste acties bestaan dan ook uit het veilig stellen van een vaartuig en de bemanning om vervolgens het schip op sleeptouw te nemen. Daarnaast voert KNRM Lelystad veel acties uit in samenwerking met partners in de hulpverleningsketen, zoals ambulance en brandweer. Met de reddingboot uit de Nicolaas 2 klasse zijn deze hulpverleners snel ter plaatse. Nu het natuur- en recreatiegebied Markerwadden steeds drukker wordt, neemt bijvoorbeeld het aantal medische evacuaties toe.

Motorstoring en navigatiefout

Sylvain van Ligtenberg is schipper van KNRM Lelystad sinds de start van het station en stond bij veel van de 500 reddingsacties aan het roer. “Een aantal acties blijft je altijd wel bij. Bijvoorbeeld een oudere man die door motorstoring en navigatiefout op lager wal op de dijk verzeild raakte. Door de harde wind en de hoge golven klapte het schip elke keer hard op de keien. We waren al op het water na te zijn uitgevaren voor een brandje op een binnenvaartschip. We konden op tijd hulp bieden en zorgden met een grote pomp dat zijn schip niet zonk. We hebben hem kunnen geruststellen en hebben zijn schip naar een kraan gebracht waar het vaartuig direct uit het water is gehaald. Bij alle acties blijven we de opvarenden wijzen op het belang van het dragen van reddingvesten en promoten we het gebruik van de KNRM Helpt App. Want naast het echte operationele werk op het water, kunnen we met gerichte voorlichting pech en ongelukken voorkomen.”

Taak in de toekomst

KNRM Lelystad blijft zich verder ontwikkelen. Zo is er een nieuwe reddingboot in aanbouw, een vaartuig uit de Van Wijk klasse, die groter is en tevens is voorzien van een half gesloten opbouw. Daarnaast wordt er in overleg met de Gemeente Lelystad gezocht naar een nieuwe locatie voor het boothuis Jan de Braal. “We hebben deze mijlpaal bereikt met talloze vrijwilligers, zowel varend als op de wal. We blijven vrijwilligers werven en opleiden, zodat we ook in de toekomst onze belangrijke taak kunnen vervullen”, besluit Van Ligtenberg.

Het seizoen is al even aan de gang en onze inzet teller loopt weer aardig op. Afgelopen twee dagen drie alarmeringen:

#47 Jacht aan de grond: maandag avond rond 18.30 opgeroepen voor een zeiljacht wat bij de Markerwadden aan de grond gelopen was. De eigenaren hadden geankerd en waren van boord gegaan om op het strand te genieten van het mooie weer. Plots zien ze het jacht richting strand drijven. De eigenaar bedenkt zich geen moment en zwemt terug, klimt aan boord en probeerd met motor en zeil het jacht los te krijgen. Hierbij krijgt hij hulp van een platbodem maar ook dit zonder succes. Uiteindelijk is onze hulp nodig. Met drie opstappers extra aan boord, sleepverbinding gemaakt, het zeil gestreken en gewicht naar 1 zijde kon de reddingboot met flink wat toeren het jacht loskrijgen. Deze is vervolgens op eigen kracht de haven ingevaren en lijkt verder geen schade aan het avondtuur overgehouden te hebben. In de haven konden een opgeluchte partner en hond ook weer aan boord.

#48 medevac, wacht op ambu: De bemanning had de boot net inzetklaar gemaakt en de pakken uit toen de tweede van de avond binnenkwam. Op een zeiljacht op bijna dezelfde plek als inzet 47 was een kind met een brandwond door heet water. Ambulance was snel bij het boothuis waarna we wederom koers zetten naar de Markerwadden. Na behandeling door de ambulance collega’s is de reddingboot langszij gelegd zodat moeder en kind veilig aan boord konden komen. Ondanks dat hij al wat ouder was nam hij onze KNRM troostbeer graag in ontvangst! Terug bij het boothuis is hij met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

#49 Medevac: Eind van de ochtend wederom een melding van een medische inzet op de Markerwadden. Een vrouw had daar klachten die konden passen bij een herseninfarct. Een toevallig aanwezige arts heeft gealarmeerd. Wederom ambulance personeel mee aan boord, en de SAR heli was stand-by voor het geval vervoer over water en land te veel tijd zou kosten. Uiteindelijk is mw met haar partner met de reddingboot meegevaren naar Bataviahaven en van daaruit verder met de ambulance naar het ziekenhuis.

Nu zou men denken, volgende inzet mooie mijlpaal, dat is nr 50! En dat klopt, maar inzet 51 zal voor ons een nog groter feestje zijn: dat is nr 500 sinds onze start in oktober 2013!