Bij een forse wind, zijn de marges smal op het water. Een foute manoeuvre of een defect aan de stuurinrichting kan bij een windkracht 6 tot 7 snel tot ernstige situaties leiden. Dit was ook het geval op zondag 16 juli jl. toen KNRM Lelystad een melding kreeg via de Kustwacht om assistentie te verlenen aan een zeilschip in problemen. Dit alles speelde zich af rondom de haveningang van de Markerwadden. 

Op de blokken

Via de Kustwacht kwam een PRIO 2 melding van een schip in problemen. Een berger zou al ter plekke zijn, hulp van de KNRM was gewenst om te assisteren de bemanning in veiligheid te brengen. Reddingboot Bert en Anneke Knape voer met zijn volledig vrijwillige bemanning richting het westen. Toen zij de Marker Wadden naderden, was al snel duidelijk dat het zeilschip op de basaltblokken nabij de haveningang was gelopen. Het jacht lag in de forse wind, 6 tot 7 Beaufort, op de keien te beuken. Dit had al tot aanzienlijke schade geleid.

Hachelijke operatie

De bemanning en de ervaren schipper (4 personen in totaal), waren al van boord gegaan, wat een hachelijke operatie moet zijn geweest op de hevig schommelende boot. De schipper vertelde dat hij zijn roer was kwijtgeraakt, vermoedelijk omdat hij ergens overheen was gevaren. Het betrof een aangehangen roer, dat doorgaans met twee of drie pennen is bevestigd aan de achterkant van een schip. Door onbekende oorzaak kwam het roer omhoog en raakte onbruikbaar. In een dergelijke wind en golfslag, was het onmogelijk dit te repareren. Dezelfde wind (ZW) en golfslag zorgden ervoor dat het jacht in mum van tijd richting de basaltblokken afdreef. Was de wind of de stroming iets anders geweest, dan was het strand van de Marker Wadden - 20 meter verder - het eindstation geweest. De schipper had echt pech.

Boothuis Jan de Braal

KNRM Lelystad overlegde ter plekke met de betrokkenen. Het was niet mogelijk het gehavende schip op sleeptouw te nemen; kans was groot dat het echt zou zinken. Rijkswaterstaat is geïnformeerd en zij maken vervolgens een afweging. Er kan een calamiteitencontract in werking treden, wanneer er bijvoorbeeld sprake is van dreigende milieuschade. De KNRM-bemanning nam de vier onfortuinlijke watersporters aan boord en voer gezamenlijk terug naar boothuis Jan de Braal. Vervolgens werden zij op de trein gezet. 

Op de KNRM kun je rekenen

Deze inzet leert ons, dat ook ervaren schippers door pech of ongeluk in problemen kunnen komen. Hoewel het schip aanzienlijke schade heeft opgelopen, kwam de bemanning er goed vanaf. Besef als watersporter dat er bij een windkracht 6 of 7 serieuze problemen kunnen ontstaan, ook bij een klein beetje pech. En ook dan kun je rekenen op de KNRM.

Marker Wadden is een groot project dat zorgt voor natuurherstel van het Markermeer door de aanleg van eilanden met zand, klei en slib uit het Markermeer. Bedreigde dieren en planten profiteren daarvan. Met dit project is een robuust natuurgebied gecreëerd in het hart van Nederland dat voor de hele Nederlandse natuur van groot belang is. Tegelijkertijd maken we het Markermeer als gebied aantrekkelijker. Het haveneiland is sinds september 2018 toegankelijk voor natuurliefhebbers en watersporters.

De bruine vloot

Dat de populariteit en de bezoekersaantallen toenemen, merkt de KNRM Lelystad ook. De bruine vloot schepen leggen daar geregeld aan om hun gasten de schoonheid van de nieuwe eilanden te laten zien. Daarnaast vaart de MS Waddenzee regelmatig naar de Marker Wadden. Verder kunnen watersporters met hun vaartuigen aanleggen in de plaatselijke haven. En ten slotte kun je er tegenwoordig ook een huisje huren. 

KNRM Lelystad schiet te hulp

Hoewel de bezoekersaantallen toenemen, zijn de voorzieningen beperkt; er is bijvoorbeeld geen professionele hulpverlening. Je hoeft geen wiskunde gestudeerd te hebben om te kunnen voorzien dat het aantal medische incidenten op de Marker Wadden zullen toenemen. Waar mensen samenkomen, gebeuren ongelukjes of worden mensen onwel. KNRM Lelystad schiet hierbij in verschillende opzichten te hulp.

Afhankelijk van de situatie en de aard van de melding vaart de Bert en Anneke Knape, de reddingboot van KNRM Lelystad, direct naar de Marker Wadden. Meestal komt er ambulance personeel aan boord, als de omstandigheden op het water veilig genoeg zijn. Zij zijn immers veel beter uitgerust, bijvoorbeeld met een hartmonitor. 

Medische evacuatie

Dit was ook het geval op 16 juni jl. Net na het middaguur gingen de pagers voor een 'medevac': een medische evacuatie. Een passagier van een klipper, afgemeerd in de haven van de Marker Wadden, had een zwakke pols en voelde zich niet lekker. Daar bleek de persoon in kwestie een bradycardie - een (te) lage hartslag - te hebben. Na behandeling door de ambulancemedewerkers is de patiënt op een brancard aan boord genomen van de Bert en Anneke Knape en voer men terug naar de Bataviahaven in Lelystad. Daar is de zorg voortgezet en daarmee werd de inzet van KNRM Lelystad afgesloten.

Dat het vandaag stormt hoeven we niet te vertellen. Dat het dan niet slim is op het water te zijn weten de meesten wel, maar sommigen hebben geen keus. Dus er kan ook met storm van alles gebeuren. 

Helaas is ook bekend dat bij bepaalde windrichting en storm ons boothuis niet of nauwelijks te bereiken is. Zoals vandaag, met storm Poly in aantocht. Ervaring van eerdere stormen leert dat het ponton onveilig en vrijwel onbegaanbaar is door de golfslag. Hopelijk komen er dit keer geen zonnepanelen van het naastgelegen pand.... 

Aangezien er nog geen verplaatsing van het boothuis in aantocht is hebben wij hier tijdelijke (nood) alternatieven voor gezocht zodat we toch op een veilige manier kunnen uitrukken als er hulp nodig is. 

De bemanning die vandaag inzetbaar is heeft hun pak opgehaald en is reddingboot Bert en Anneke Knape vanuit het boothuis in de havenkom van Bataviahaven gelegd. Hier ligt ze naast Grietje, het charterschip van een van onze opstappers. Niet droog, maar wel rustig en wij kunnen ons pak aan boord van de Grietje aantrekken. 

Hopelijk heeft niemand onze hulp nodig, maar zo wel, wij zijn er klaar voor! 

NB: ten tijde van het uploaden van dit artikel is er een prio 1...... Voorbereiding dus niet voor niets! 

Op dinsdag 27 juni werd de vrijwillige bemanning van de Bert en Anneke Knape, de reddingboot van KRNM-station Lelystad, opgeroepen voor een kruiser met motorproblemen. De melding was afkomstig van het KWC en kreeg prio 1 mee. Prio 1 kan om verschillende redenen worden gegeven, in dit geval zou dat kunnen zijn vanwege het feit dat het schip zonder aandrijving dicht bij de kant lag of de vaargeul dreigde te versperren. Dan is het van belang om snel ter plekke te komen en assistentie te verlenen.

Jachtengat

Het schip zou naar verluidt ‘voor de ingang’ bij Lelystad liggen. Nu weten de lokale schippers dat er drie manieren zijn om Lelystad ‘binnen te varen’ ten zuiden van de Houtribsluizen. De schipper van dienst had dus een kans van 1 op 3. Hij koos voor het zogenaamde Jachtengat, de meest noordelijke ingang die alleen geschikt is voor schepen kleiner dan 20 meter. Helaas werd het betreffende schip daar niet aangetroffen. De bemanning vond het onfortuinlijke jacht vervolgens net buiten de vaargeul, waar het anker was uitgegooid.  

Reddingsvest

Eenmaal langszij zijn twee opstappers aan boord gegaan, waar zij de opvarenden te woord stonden en hun gezondheid controleerden. Het jacht lag aardig op de golven te deinen, waar je al snel flink zeeziek van kan worden. Maar dat bleek gelukkig niet het geval. Vervolgens werd hen gevraagd de reddingsvesten aan te doen. Helaas bleken zij deze niet bij zich te hebben. Onderzoek van de KNRM wijst uit dat slechts 30 procent van de watersporters consequent een reddingsvest draagt. Dat terwijl je met een vest vier keer zoveel kans hebt om in koud water te overleven. De opvarenden zijn dan ook verzocht om in de kuip te blijven.

Bataviahaven

De volgende stap was het bevestigen van de spring. Dit gebeurt op twee punten zodat het schip tijdens het slepen zelf zo stabiel mogelijk ligt. Na een korte tocht, bereikte de reddingboot de Bataviahaven. Voordat kon worden afgemeerd, werd de massieve kruiser langszij gebracht. Toen werd eerst de Bert en Anneke Knape vastgelegd. Vervolgens werd de reddingboot weg gemanoeuvreerd, terwijl de kruiser met lange lijnen in bedwang werd gehouden. Ten slotte werd deze vastgelegd en kwam de inzet tot een einde. Dat wil zeggen: de fysieke inspanning. Terug in het boothuis genoot de vrijwillige bemanning van een kop koffie die door een van helpers aan de wal was klaar gezet. Want met koffie kun je nu eenmaal heel goed een actie evalueren.