Het is 70 jaar geleden dat de grootste watersnoodramp uit de Nederlandse geschiedenis plaatsvond. De K.N.Z.H.R.M. besloot om diverse reddingsboten richting Zeeland te sturen. Zo vertrok op maandag 2 februari 1953 ook de Zandvoortse bemanning met hun reddingboot “Dudok de Wit” naar het Watersnoodgebied om te gaan helpen.
Hieronder leest u het rapport van de hulpverlening in het Watersnoodgebied, door de motor-strandreddingboot “C.A.A. Dudok de Wit”, gedurende het tijdvak 2 t/m 6 februari 1953.
Toen in de avond van de rampzalige zondag 1 februari 1953 onze Directeur, de Heer de Booy, het plan opperde om de alhier gestationeerde m.s. reddingboot “C.A.A. Dudok de Wit” ter assistentie naar de watersnoodgebieden te zenden, heeft onze Commissie zich gaarne achter dit plan gesteld en dadelijk maatregelen ter verwezenlijking van dit plan genomen.
Na enige voorbereiding kon de boot op maandag 2 februari 1953 omstreeks 12 uur uit Zandvoort vertrekken. Ze werd, getrokken door de tractor, naar Heemstede gebracht en aldaar in de Leidschevaart te water gelaten. Via Haarlem, Ringvaart en Kagermeer werd koers gezet naar Rotterdam, alwaar de boot om 23 uur aankwam.
De schipper meldde zich bij de basis van de Onderzeedienst der Kon. Marine aan de Waalhaven en stelde zich ter beschikking van de Marineautoriteiten belast met de hulpverlening. De nacht van Maandag op Dinsdag werd te Rotterdam op de Marinebasis doorgebracht.
Dinsdag 3 februari ontving schipper Koper opdracht om met de boot te vertrekken naar Spijkenisse op het eiland Putten, ten einde aldaar, zo nodig, bij de hulpverlening te worden ingezet. Bij aankomst te Spijkenisse bleek geen hulp van vaartuigen nodig te zijn, waarna koers werd gezet naar Middelharnis op Overflakkee.
In deze plaats bevonden zich veel mensen in moeilijkheden, Zij moesten van Middelharnis naar de enige kilometers verder gelegen haven worden gebracht, ten einde te kunnen worden ingescheept op grotere vaartuigen, ter vervoer naar de opvang centra’s der slachtoffers van de overstroming.
3 tochten werden met de “Dudok de Wit” van Middelharnis naar de haven gemaakt, waarbij ruim 100 personen werden gered. Toen de duisternis inviel waren de mensen in veiligheid en de boot bleef met de bemanning aan boord, te Middelharnis. De volgende morgen (woensdag) is de boot, op verzoek van de burgemeester van Middelharnis vertrokken naar Bruinisse op Duiveland.
Bij aankomst aan de Marinebasis aldaar bleek,dat daar ter plaatse voor de reddingboot geen emplooi was, waarop werd doorgevaren naar Zierikzee. Van een nabij deze plaats in een ondergelopen polder staand huis, werden 9 mensen die in levensgevaar verkeerden, gered en naar de vluchthaven bij Zierikzee gebracht.
De nacht bracht de bemanning van de reddingboot, samen met de nog aanwezige bewoners door op de zolder van een in het water staande woning en na deze mensen de volgende dag (donderdag) in veiligheid te hebben gebracht, vertrok de “Dudok de Wit” naar Wemeldinge op Zuid-Beveland.
In deze plaats waren geen mensen meer in levensgevaar, doch wel moesten ter doorzending naar de opvang centra’s worden vervoerd. Te samen met andere vaartuigen werd de “Dudok de Wit” voor dit vervoer ingezet.
In de loop van deze dag werd de “Dudok de Wit” met 2 Urker botters, ten einde zandzakken over te brengen, doorgezonden naar Sint Maartensdijk op Tholen, alwaar 1000 zandzakken werden gelost.
Toen men hiermede gereed was, het was inmiddels reeds laat in de avond geworden, werd de boot door de Burgemeester van Sint Maartensdijk dringend doorgestuurd naar Stavenisse op Tholen, ten einde hulp te verlenen bij de redding van 200 personen die in levensgevaar zouden verkeren.
Hoewel het stormweer was, vertrok de boot onmiddellijk. De nacht werd op het water doorgebracht. Op weg naar Stavenisse werd assistentie verleend bij het vlot trekken van een Urker botter, die was vastgelopen. Bij aankomst te Stavenisse bleek geen hulp meer nodig te zijn wel vond men in en nabij de nog overeind staande woningen talrijke lijken van omgekomen slachtoffers.
Op vrijdag 6 februari werden noodseinen opgevangen van een schip dat in de polder nabij Sint Maartensdijk aan de grond zat en motorstoring had. De “Dudok de Wit” vertrok daarheen. De stroom bleek echter te sterk, zodat de reddingboot niet door het in de dijk geslagen gat, in de polder kon komen. De reddingboot ging daarop voor anker en met een roeiboot, die over de dijk kon worden gezet, kon men bij het in moeilijkheden verkerende schip komen en de gevraagde hulp verlenen.
Op deze tocht mocht de bemanning het genoegen smaken 2 paarden en 1 koe ,die nog slechts met de koppen boven het water stonden en met de poten verward waren in obstakels onder water en zich daar door niet konden verplaatsen, met grote moeite en niet zonder gevaar voor eigen leven, in veiligheid te brengen. De mannen van de reddingboot waren zeer getroffen door de trouw van dezer paarden. Nadat ze het eerste paard met veel inspanning in veiligheid hadden gebracht, sprong het weder te water on zich bij zijn nog in nood verkerende makker te voegen. Daardoor waren de mannen genoodzaakt beide paarden gelijktijdig uit het water te halen en gelijktijdig te vervoeren. De paarden weigerden elkander te verlaten.
Het lijkt ons onnodig en overbodig in dit rapport in bijzonderheden al de menselijke ellende af te schilderen die de reddingboot bemanning gedurende deze vreselijke periode waarnam. Dit is uit de dagbladen voldoende bekend geworden. Wij willen slechts volstaan door het noemen van een enkel feit. Te Stavenisse doorzochten ze de huizen om te zien of zich daar in nog slachtoffers bevonden. In een schuur vonden ze 3 verdronken mensen. Bij een huis lag het lijk van een vrouw. Daarnaast lag haar hoofd, het was nog slechts door enkele vezels aan het lichaam verbonden.
In de loop van vrijdag 6 februari is de boot naar Rotterdam vertrokken, de bemanning heeft aldaar de Marineautoriteiten afgemeld. In de nacht van vrijdag op zaterdag is de “Dudok de Wit” met een Urkerbotter van Rotterdam naar IJmuiden vertrokken alwaar de boot op zaterdag 7 februari omstreeks 9 uur is aangekomen. Om 13 uur was de boot te Zandvoort, het van het strand halen leverde geen moeilijkheden, op en om 14 uur stond de boot weder bedrijfsklaar in het boothuis.
Schip en motor hebben zich gedurende deze tocht uitstekend gehouden.
De bemanning bestond uit :
F. Koper, schipper.
A. Bos, Motordrijver.
R. Koper, opstapper.
A. Kraaijenoord, opstapper.
Totaal gered werden: nabij Middelharnis ruim 100 personen, nabij Zierikzee 29 personen wat maakt een totaal van 129 personen, 2 paarden en 1 koe.
Talrijke personen werden met de boot naar veiliger oorden gebracht en veel materialen werden vervoerd. Voorts werd enige malen hulp verleend aan vaartuigen die in moeilijkheden verkeerden.
Tot besluit een opmerking van de Plaatselijke Commissie:
Het feit dat ook de "Dudok de Wit" een steentje heeft mogen en kunnen bijdragen bij de redding van slachtoffers van deze geweldige ramp en dat haar aanwezigheid in het noodgebied een steun is geweest voor velen,stemt ons tot grote dankbaarheid.
Zandvoort 9 februari 1953.
De Commissie van Plaatselijk Bestuur.
