'Hij was een echte rots in de branding'
De nieuwe kleine reddingboot van Scheveningen, voor acties rond de pieren, wordt vernoemd naar de in 2020 overleden reddingbootschipper Jaap Pronk. Een unicum. “Echt stil van...”, aldus weduwe Aafje Pronk.
Het reddingstation Scheveningen beschikt over een all-weather havenreddingboot en over een kleinere RIB voor hulpverlening kort onder het strand of dichtbij de blokken van het havenhoofd. Deze kleine reddingboot Beluga wordt, mede naar aanleiding van ervaringen opgedaan tijdens het alom bekende surfdrama, in 2022 vervangen door een iets grotere en tweemotorige reddingboot. Dit voor de veiligheid van de Scheveningse redders. Deze grote ploeg vrijwilligers (zo’n veertig mannen en vrouwen) van Scheveningen is nagenoeg helemaal opgeleid door en ‘opgegroeid met’ Jaap Pronk. Jaap zelf was ruim 40 jaar verbonden aan het Scheveningse reddingstation. Achtereenvolgens als helper aan de wal, opstapper, machinist en schipper. Een icoon binnen de Redding Maatschappij, zo luidt het unanieme oordeel over Pronk. Eric Rodenhuis, ervaren reddingbootschipper in Stellendam, verwoordt het heel treffend: “Ook voor collega’s in de wijde regio was het een fijne gedachte dat wanneer ons in extreem weer ooit iets zou overkomen, wij altijd de zekerheid hadden dat Jaap naar ons zou toekomen. Aan Jaap hoefde je niet te twijfelen. Nooit...”
Respect
Desgevraagd is dat volgens Aafje ook wat Jaap zo geliefd maakte binnen de Redding Maatschappij. “Jaap genoot veel respect om zijn kennis en kunde. Hij was een echte rots in de branding. Natuurlijk voor zijn bemanning, maar voor zijn gezin en voor de andere mensen om hem heen was dat niet anders. Ik herinner mij dat hij op een zondagmiddag zag dat een toevallig passerende vrouw autopech had. Nou, dan hield ik hem niet op de bank. En als je hem dan later vroeg of het wel altijd nodig was om direct voor de medemens in actie te komen, luidde zijn eenvoudige antwoord: ‘Als jij daar zou staan met een probleem, zou ik ook willen dat je door iemand geholpen werd.’ Die eenvoudige kijk op hulpvaardigheid maakte Jaap denk ik tot het mooie mens dat hij was.”
Dorus Rijkers
In het pittoreske huisje aan het Dr. Visserplein in Scheveningen komt het gesprek op de naamgeving van de reddingboot. “Bijzonder he?”, zegt Aafje, nog altijd zichtbaar aangedaan om de eer die Jaap, maar ook haar en de overige familie te beurt valt. “Zoals ik ook met verwondering heb gekeken naar de overweldigende belangstelling op en rond zijn uitvaart. De begrafenisondernemer had nog nooit zoiets meegemaakt. Ook vanuit de KNRM. Natuurlijk hadden we de vrijwilligers van het reddingstation verwacht, maar de hele boulevard stond vol met KNRM’ers uit het land. Langzaam beginnen ook wij te beseffen welke bijzondere positie Jaap had. En hoe geliefd hij was.” De naamgeving van de reddingboot is daar een uiting van. Op de vraag of Aafje weet hoeveel redders ditzelfde eerbetoon kregen, valt het even stil. “Ik weet het van Dorus Rijkers”, is het ietwat schuchtere antwoord. Wanneer Aafje te horen krijgt dat Dorus, de grootste en bekendste reddingbootschipper uit de vaderlandse geschiedenis, en Hessel Snoek ook inderdaad de enige twee zijn, slaat zij haar hand voor de mond. “Echt? Zijn het echt alleen Dorus, Hessel en Jaap?” De stilte die valt is veelzeggend.
Crowdfunding
De nieuwe reddingboot voor Scheveningen is grotendeels gefinancierd vanuit crowdfunding, aangevuld met enkele grotere donaties. Op de website www.samenvoorknrm.nl doen talloze particulieren een duit in het zakje. Aafje Pronk is zelf een van de eersten die op het digitale platform een bijdrage doet. Het tekent de familie Pronk: Niet de hoofdpersoon willen zijn, maar helpen! Crowdfunding is binnen de KNRM een nieuw fenomeen. Diverse reddingstations proberen op de website grotere en kleinere projecten gefinancierd te krijgen door van vele kleine donaties één grote te maken. Donateurs, maar ook de lokale bevolking, vrienden en bekenden van de bemanning slaan de handen ineen om concrete doelen te realiseren. De ene supporter doet een (bescheiden) bijdrage, een ander initieert een eigen actie op het platform om ook weer geld op te halen voor hetzelfde doel. Reddingstation IJmuiden vraagt via crowdfunding een bijdrage voor de herinrichting van het bemanningsverblijf, reddingstation Cadzand gaat voor de opleidingskosten van een nieuwe schipper en KNRM Zandvoort vraagt hulp om enkele digitale camera’s aan te kunnen schaffen. Voor de reddingboot Jaap Pronk is al serieus veel geld opgehaald, maar het einddoel is nog niet gerealiseerd. “Het zou mooi zijn als we met z’n allen dat aanschaf bedrag bij elkaar krijgen”, stelt Arie Verbaan, al ruim 40 jaar verbonden aan reddingstation Scheveningen, tegenwoordig als secretaris. De decennialange samenwerking tussen Pronk en Verbaan is voelbaar; de waardering voor de oud-schipper is immens. Arie: “Het is een prachtige gedachte dat wanneer onze bemanning zich straks bij een alarm of oefening inmeldt bij de Kustwacht, de naam van Jaap over de marifoon te horen zal zijn. Zo leeft Jaap voort binnen ons reddingstation, maar ook binnen ‘zijn’ Scheveningse haven.”
