Het is een zonnige dag in mei en er staat windkracht 4 tot hooguit 5 als Jaco Baak rond 3 uur ’s middags met zijn Wharram Hinemoa catamaran van 23 voet het IJsselmeer op gaat voor een ontspannen zeiltochtje tussen Lelystad en Urk. Niets wijst er dan nog op dat de KNRM hem 14 uur later na een koude nacht op een duwbak voor de kust van Urk zal redden. 

“Ik zat op de achterste dwarsverbinding van de catamaran en zeilde rustig in de richting van de wind naar Urk. Tot het moment dat ik overstag wilde gaan en ik de catamaran niet goed door de wind kreeg. In plaats daarvan wilde ik gijpen, de boot voor de wind draaien. De manoeuvre ging goed, maar de overloop van de grootschoot – het touw dat aan de giek zit – verplaatste zich heel snel van de ene naar de andere kant. Hierdoor raakte ik uit evenwicht en viel achterover in het water.” Het was ongeveer 7 uur ’s avonds. Het reddingsvest blies op en Jaco kwam boven. “In paniek was ik niet, want ik had vertrouwen in de drijfkracht van mijn reddingsvest. Normaal draait een zeilboot in de wind als de schoten los zijn, waardoor die op dezelfde plek blijft. Maar dat gebeurde niet. Hij voer weg. Na een paar minuten erachteraan zwemmen, gaf ik het op. Ik keek om mij heen. Lelystad was te ver, Urk naar schatting 3 kilometer. Dat was mijn beste optie. Ik zwom afwisselend op mijn buik en rug en volgde op mijn rug een wolk om de richting te kunnen bepalen. Gelukkig was het water niet heel koud, zo’n 16 graden.”  

3 uur zwemmen

Na 3 uur zwemmen, ging het schemeren en zag Jaco iets naderen. “Ik dacht nabij Urk te zijn, maar het bleek een duwbak met zand en grind. Omdat ik kramp had, besloot ik uit te rusten door op een lasnaad die 1 centimeter uitstak te gaan staan. Na een half uurtje klom ik aan dek door een hijslus van het reddingsvest aan een bolder te hangen. Ik besloot de ochtend af te wachten en sliep op het voordek waar een generator de stalen bodem verwarmde. Ik schoot in de overlevingsmodus met in mijn achterhoofd het survivalcredo: wat kun jij doen om je situatie te verbeteren? Ik zag een grote sleeptros en drapeerde deze om mij heen tegen de wind en gebruikte mijn reddingsvest als kussen.” 

Boten heen en weer varen

’s Ochtends vroeg hoorde Jaco boten heen en weer varen en een helikopter. “Ik heb mijn reddingsvest gepakt en ben ermee gaat zwaaien op het achterdek. Binnen een paar minuten was de RIB-reddingboot van Enkhuizen er en even later de grote reddingboot van Urk. Het eerste wat ik zei was: sorry voor alle overlast. Ik voelde me bezwaard dat ik zo’n grote zoekoperatie had veroorzaakt. De bemanning wilde daar echter niets van horen. Ze waren allang blij dat ze mij levend hadden gevonden. De dag ervoor was een zeiler bij Enkhuizen verdronken. Hij droeg geen reddingsvest. Dat is mijn redding geweest. Ik was alleen licht onderkoeld. Ik ben de KNRM enorm dankbaar.” 

Jaco Baak (55) woont afwisselend in Amsterdam en Lelystad en heeft in zijn twintiger jaren zijn zeilbrevet gehaald op het Spaanse Water op Curaçao waar zijn vriendin vandaan komt. Sindsdien heeft hij verschillende zeilbootjes gehad. Momenteel vaart hij met een eenpersoons Wharram catamaran vanuit zijn thuishaven Flevo Marina in Lelystad. Hij vaart overwegend in de omgeving van Lelystad en Urk, met soms een uitstapje naar de Marker Wadden. Jaco’s droom is om een grote catamaran te kopen en de zee op te gaan.