Watersnood betekende hulpgeroep van de buurman
gepubliceerd in De Reddingboot, nr 177 nov. 2002
Reddingbootbemanningen zijn logischerwijs het nodige gewend. Door hun werk verzeilen zij regelmatig in stressvolle, gevaarlijke of emotioneel ingrijpende situaties. Werken met mensen in paniek, met gewonden en stoffelijke overschotten zorgt voor een bepaalde verharding. Totdat een geredde je buurman is, je zwager of je collega. Het overkwam de bemanning van de reddingboot Koningin Wilhelmina, station Stellendam. De redders overnachtten na een zware actie in Willemstad, toen de dijken doorbraken en Stellendam onderliep. Voor één keer waren het bekenden, mensen die normaal gesproken naar de afloop van een redding informeerden, die de reddingboot om hulp riepen.
Op 31 januari 1953 ruimde de wind van zuidwest naar westnoordwest. De windsnelheid nam steeds verder toe, totdat uiteindelijk orkaankracht werd gehaald. Deze omstandigheden werden het Finse s.s. Bore 6 te veel: het schip dreigde te stranden en sloeg alarm. Vroeg in de avond vertrok vanuit de haven van Stellendam de Koningin Wilhelmina, een 17,5 meter lange reddingboot met twee Kromhout M.D.-motoren van elk 44 pk. Het schip en haar bemanning hadden al menige storm doorstaan en schuwden ook deze confrontatie met de elementen niet, maar al snel werd duidelijk dat de omstandigheden extreem slecht waren.
De reddingboot slaagde er niet in open zee te bereiken. Keer op keer werd het schip door aanschietende zeeën teruggeworpen. Voor het eerst in zijn lange loopbaan als reddingbootschipper moest Willem de Jager in de zee zijn meerdere erkennen. Toch wilde hij van geen opgeven weten. In overleg met de Kustwacht werd besloten dat de Koningin Wilhelmina binnendoor, via het Haringvliet en Bruinisse naar de Oosterschelde zou gaan en daar een nieuwe poging zou doen om buitengaats te geraken. Deze poging werd nooit afgemaakt, aangezien ’s avonds laat de melding binnenkwam dat de Bore 6 geen hulp meer behoefde. De reddingboot liep de haven van Willemstad aan om daar de nacht door te brengen. De tevens gealarmeerde reddingboot Maria Carolina Blankenheym lag toen alweer lang en breed aan de steiger in Veere. Ook haar confrontatie met de kolkende zee was een harde geweest: met een bewusteloze machinist moest de reddingboot onverrichter zake terugkeren.
Die nacht braken verschillende dijken door en liep een groot deel van zuidwestelijk Nederland onder water. De bemanningsleden van de Koningin Wilhelmina boden ’s nachts hulp in Willemstad zonder te weten dat ook hun thuishaven Stellendam was ondergelopen. Toen dat vermoeden wel begon te rijzen, keerde de reddingboot naar Stellendam terug. En daar werd hun vermoeden bewaarheid: op de dijk, langs de kade en op vissersschepen hadden talloze dorpelingen zichzelf in veiligheid gebracht voor het water dat van twee kanten het dorp was binnengestroomd. Anderen zaten echter nog in hun huizen opgesloten en dus voer de reddingbootbemanning met hun kleine vlet het dorp in en haalde daar tientallen bekenden van zolders, van daken en uit bomen.
Nadat iedereen in tijdelijke veiligheid was gebracht, startte de reddingboot met het evacueren van dorpsgenoten naar Hellevoetsluis. De Koningin Wilhelmina haalde ongeveer honderd ouden van dagen, vrouwen en kinderen van een gestrand schip dat meehielp met de grootscheepse evacuatie.
Na vier dagen onophoudelijk te hebben gewerkt, werd de bemanning van de Koningin Wilhelmina door de directie van de Redding Maatschappij gesommeerd een rustpauze in te lassen. De reddingboot zette hierop koers naar Hoek van Holland, waar zij afmeerde. De bemanning kreeg droge kleding en een warme maaltijd. En ’s nachts sliep de bemanning sinds enkele dagen weer eens in een gewoon bed. Van uitslapen was echter geen sprake: in de vroeg ochtend keerde de reddingboot terug naar het rampgebied en bleef opnieuw twee dagen weg.
Na zes dagen actie zat het erop voor de redders die bij het binnenlopen van de haven de uitputting nabij waren. Verschillende bemanningsleden kampten met opgezwollen ledematen. Schipper De Jager moest zelfs worden opgenomen in het ziekenhuis.
De inzet van reddingboten bleef niet beperkt tot de stations Stellendam en Veere. Ook de reddingstations Ouddorp, Hoek van Holland, Cadzand, ’s Gravenzande en Breskens kwamen gedurende de watersnood één of meerdere malen in actie.
