Op naar een duurzame toekomst

Om de KNRM zo goed mogelijk door te geven aan volgende generaties heeft ze de afgelopen tijd gewerkt aan een ESG-strategie: plannen op het gebied van duurzaamheid, goed bestuur en diversiteit en inclusie. Wat houden die plannen in? 

Juist omdat de KNRM binnenkort 200 jaar bestaat, is het goed om na te denken over de toekomst: hoe willen we de organisatie vormgeven, zodat ze minimaal nog 200 jaar bestaat? En liever nog langer natuurlijk. Dan is het goed om te kijken naar een aantal gebieden, die worden gevangen in de zogenaamde ESG-strategie. Dat is een internationale term, die wordt gebruikt om te beschrijven of en hoe een organisatie ‘sociaal verantwoordelijk’ opereert. 

De afkorting staat voor Environmental (milieu-aspecten), Social (sociale aspecten) & Governance (bestuursaspecten). Wat is de impact van een organisatie op het gebied van milieu, samenleving en bestuur? Factoren zoals energieverbruik, klimaat, beschikbaarheid van grondstoffen, gezondheid, veiligheid en goed ondernemingsbestuur worden daarbij meegewogen. De KNRM is hierbij pro bono geholpen door adviesbureau Bain & Company. 

Speerpunten voor de toekomst 

In 2016 heeft de Europese Unie, mede namens Nederland, het klimaatakkoord van Parijs ondertekend. Doel van dat akkoord is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celcius. Om die doelen te halen is afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55% minder CO2 moet uitstoten. In 2050 is het de bedoeling dat de EU-lidstaten klimaatneutraal zijn. De KNRM wil hier uiteraard haar steentje aan bijdragen. Maar de KNRM is op veel punten een afwijkende organisatie. Gemiddelden gelden voor ons eigenlijk net niet en veel is maatwerk per reddingstation. Toch heeft de KNRM een aantal speerpunten voor de toekomst vastgesteld om zo te zorgen voor een positieve impact op milieu, samenleving en bestuur. Denk aan richtlijnen die moeten leiden tot het verminderen van de CO2-uitstoot, bijvoorbeeld door te testen met de biodiesel HVO100 en energie op te wekken door zonnepanelen. Maar ook om de werkomgeving zo veilig mogelijk te maken voor iedereen die bij de KNRM werkt, zowel professioneel als vrijwillig. Het goede nieuws is: op veel deelgebieden uit die ESG-strategie heeft de KNRM al een goede uitgangspositie of is er continue verbetering.  

Minder CO2-uitstoot 

Onder de G van Governance vallen zaken die te maken hebben met goed bestuur: is een organisatie transparant over zijn financiën, betalen ze belasting, wordt er eerlijk ingekocht? Directeur Jacob Tas: “We hebben gezegd als KNRM: daar gaan we in onze ESG-strategie niet extra op inzetten. Want dat is bij ons al goed voor elkaar. En we worden ook nog in de gaten gehouden door instanties, zoals het CBF, die ons de erkenning als goed doel geven.” 

Onder de E van Environmental vallen allerlei gebieden die te maken hebben met het milieu, denk aan de scheiding van afval, biodiversiteit en dierenwelzijn, en watermanagement. Op die vlakken zet de KNRM stappen. Jacob: “Maar we hebben vooral gekozen voor punten waar we veel in een klap kunnen verbeteren, bijvoorbeeld de CO2-uitstoot. Het grootste gedeelte van die uitstoot komt bij de reddingboten vandaan, daar valt winst te behalen. Als we nou kunnen zorgen dat die CO2-uitstoot in de komende jaren een stuk minder wordt, dan voldoen we in 2035 waarschijnlijk aan de doelen die gesteld zijn in het klimaatakkoord van Parijs voor 2050. Dat is onze wens. Plus dat een flink deel van de elektriciteit die we nodig hebben, dan op een groene manier wordt opgewekt (zie kader Update duurzaamheid).” 

Je thuis voelen 

Blijft over: de S van Social. Ook op dat vlak gaan al heel veel dingen goed: de veiligheid van vrijwilligers staat voorop en daar zal ook nooit aan getornd worden. De relatie met de gemeenschap is in orde: reddingstations staan middenin de (lokale) samenleving. En aangezien onze missie het redden van mens en dier is, dragen we met onze diensten direct bij aan de positieve impact op de gezondheid van onze ‘klanten’.  

Waar we wél een speerpunt van maken, is nog meer sociale veiligheid, waardoor iedereen zich gehoord en gezien voelt. Dat heeft ook te maken met hoe divers en inclusief we zijn als organisatie. Jacob: “Het gaat over je thuis voelen, dat is voor ons een belangrijk thema. We spreken vaak over het KNRM-familiegevoel. Maar we moeten ook nadenken over: kan iedereen zichzelf zijn en een afwijkende mening uiten? Staan we open voor elkaars inzichten? Durft iedereen zichzelf te zijn. Ik zie dat veel reddingstations al goed bezig zijn op het gebied van diversiteit en inclusie: we hebben vrijwilligers, mannen en vrouwen, uit alle lagen van de bevolking, of ze nou directeur zijn of monteur. Maar we willen daar nog bewuster bij stilstaan, zodat we ook in de toekomst voldoende vrijwilligers kunnen werven.”  

Bewustwording 

Op de schippersbijeenkomst, afgelopen april in Egmond aan Zee, was het onderwerp diversiteit en inclusie een hot topic. Tot diep in de nacht is er nagepraat over de presentatie door Bain & Company. Er kwam terecht naar voren vanuit een aantal schippers dat ze soms niet de luxe hebben om diverser te worden, simpelweg door de bevolkingssamenstelling en het aanbod van vrijwilligers in de directe omgeving. Jacob: “Wat we van die bijeenkomst hebben geleerd is dat het onderwerp diversiteit en inclusie best confronterend kan zijn. Je moet nadenken over je eigen gedrag en jouw rol in het team. We hebben ook geleerd dat de KNRM als organisatie heel anders is dan een gemiddeld bedrijf, dus dit onderwerp vergt maatwerk. Toch denk ik dat bewustwording over dit onderwerp al de eerste stap is. In die zin is het juist goed dat er een discussie is ontstaan, dat hebben we ook nodig om dit deel van de strategie verder in te vullen. We gaan heus niet werken met targets of quota op het gebied van diversiteit, dat werkt niet voor de KNRM. Maar het is wel goed om te realiseren dat je, door een divers team met uiteenlopende meningen, veel van elkaar kunt leren en juist beter gaat presteren. Bovendien verlaag je op die manier de drempel voor anderen om zich aan te melden, omdat potentiële vrijwilligers zich meer herkennen in het team. Net zoals we gewend zijn om elke reddingsactie te evalueren en verbeterpunten te bespreken, gaan we dat ook doen voor onze organisatie en het onderwerp diversiteit en inclusie. Ik zeg: wordt vervolgd.”