Op de Waddenzee rookte het water
Vanuit Den Helder voeren de reddingboten Suzanna en Zeeleeuw naar verschillende schepen in nood. Evenals de reddingboot Carlot van Terschelling, de Tjerck Hiddes van Harlingen en de Gebroeders Luden van Lauwersoog. Net als van andere reddingstations meldden de bemanningen van de reddingboten dat het water af en toe “rookte” door de enorme hoeveelheden stuifwater die de storm deed opwaaien en het zicht volledig ontnam. Ernstige ongelukken bleven uit, mede dankzij het ingrijpen van de redders. Ook hier opvallend veel jachten met gezinnen en grote aantallen opvarenden. Allemaal overrompeld door het slechte weer op een dag die mooi begon.
Nasleep en lessen voor de toekomst
De storm van Hemelvaartsdag 1983 is de geschiedenis ingegaan als een ‘Kanaalrat’. Een zeer snel ontwikkelend stormveld, dat bijna onvoorspelbaar is en razendsnel via Het Kanaal naar België en Nederland verplaatst. Het KNMI analyseerde de storm uitgebreid en is er sindsdien alert op. Waarschuwingen worden tegenwoordig eerder en sneller gegeven.
Ondanks snelle berichtgeving, die tegenwoordig via social media nog vlugger gaat, is het voorkomen van ongelukken ook een zaak van de watersporter zelf. Wie de berichten niet bekijkt of beluistert en niet naar veranderende bewolking kijkt, zal nog altijd overrompeld worden.
De noodmeldingen kwamen destijds binnen bij Scheveningen Radio, die ook de communicatie onderhield met de hulpdiensten. Er werd op dat moment achter de schermen al gewerkt aan een nieuw Redding Coördinatie Centrum (RCC), dat een paar maanden later in 1983 werd geopend. Er mochten geen wonderen van worden verwacht in de afwikkeling van het chaotische aantal hulpvragen als op 12 mei 1983. De Redding Maatschappij pleitte juist voor een extra Centrale Informatiepost op de Houtribsluizen bij Lelystad, om radioverkeer in die regio te coördineren. Die informatiepost is er inderdaad gekomen. Tegenwoordig is het de Centrale Meldpost IJsselmeer. Niet voor noodgevallen, die gaan via het Kustwachtcentrum.
Ook het Kustwachtcentrum moet onder chaotische omstandigheden als in 1983 alle zeilen bijzetten. Dat bleek op 7 juni 1997, toen een bijna identieke storm als in 1983 honderden watersporters volledig verraste. Alle reddingboten die beschikbaar waren voeren uit. Vaak al uit voorzorg. Het Kustwachtcentrum droeg veel zaken en de communicatie rechtstreeks over aan de reddingboten. Alleen de meest urgente incidenten werden centraal gecoördineerd.
Goede reisvoorbereiding en zelfredzaamheid
De KNRM richt zich nu meer en meer op preventie, omdat het voorkomen van noodsituaties ook levens kan redden. Check het weerbericht tijdens het varen, let op weersveranderingen, ken je vaarroute en de vluchtroutes, draag reddingsvesten, lifelines en goede kleding.
Er zijn tegenwoordig tal van hulpmiddelen om informatie te vergaren. De marifoon is nog altijd het beste communicatiemiddel, maar onder omstandigheden als op Hemelvaartsdag is die snel overbelast. Bescherm daarom je telefoon tegen water en zorg voor een noodaccu. Ken de noodprocedures en weet hoe je je positie kenbaar maakt.
Maar boven alles: zorg dat je ervaring opdoet, je kennis niet overschat, je bemanning het schip leert besturen en weet wat ze moet doen in geval van nood.
Bronnen: Weer.nl, KNMI, De Reddingboot KNZHRM, Jaarverslagen KZHMRS