50 jaar geleden bij Scheveningen

Op 2 april 1973 raasde een noordwesterstorm met orkaankracht ( 11-12) over ons land. Miljoenen bomen waaiden om en veel gebouwen liepen schade op. Ook op zee was het kwaad toeven; verscheidene schepen raakten in moeilijkheden. Op 11 mijl uit de kust van Scheveningen lag het radiozendschip Veronica, met de scheepsnaam Norderney, zwaar te stampen en te slingeren in de hoge zee. De bemanning aan boord maakte zich echter geen zorgen. Ze waren in de 13-jarige historie van het schip wel wat gewend.

Razend populaire radiozender

Radio Veronica lag sinds 1960 net buiten de territoriale wateren voor anker en zond illegaal haar muziekprogramma’s uit. Het was een razend populaire zender onder jongeren geworden, omdat er popmuziek werd gedraaid, die op de reguliere Hilversumse zenders 1 en 2 nauwelijks te horen was.

Terwijl de orkaan onverminderd doorstond bleef de radio gewoon muziek uitzenden. Maar in de avonduren sloeg het radiozendschip Veronica van haar ankers. Deuren en ramen waren stukgeslagen en water liep het dekhuis in. Het dreef snel voor wind en zee weg naar de kust bij Scheveningen. Er werden noodseinen uitgezonden, waarbij om onmiddellijke hulp werd gevraagd. De bemanning van de Scheveningse reddingboot Bernard van Leer werd gealarmeerd en vanuit Rotterdam werd sleepboothulp aangeboden.

De reddingboot vertrok om 20.30 uur. Tussen de havenhoofden en daarbuiten stonden huizenhoge golven met zware brekers, waar de boot met veel moeite doorheen kwam. Na een uur bereikte zij het hulpeloze schip. Via de marifoon werd schipper Den Heijer gevraagd vier van de opvarenden over te nemen. Dit was geen gemakkelijk karwei, al schreef de schipper lakoniek: 'Zijn langszij gegaan en hebben de mensen aan boord genomen', alsof het een routinekarweitje betrof.

Bijna op de blokken gestrand

De Veronica was toen ongeveer tweeëneenhalve mijl van de kust verwijderd. De Bernard van Leer bleef in de buurt van het schip en werd meermalen onder grondzeeën bedolven. Een uur later werd medegedeeld dat de sleepboot Smithbank de Nieuwe Waterweg niet uit kon komen wegens de ruwe zee.

De situatie werd nu precair; de afstand naar de kust bedroeg nog slechts driekwart mijl en de kans dat de Veronica op één van de havenhoofden zou lopen was niet denkbeeldig. De reddingbootbemanning kreeg het verzoek de overige mensen zo spoedig mogelijk van boord te halen. Veel Veronica-luisteraars konden de ontwikkelingen live volgen. De DJ’s kondigden op de radio hun vertrek aan, stelden hun familie nog snel even gerust en schakelden vervolgens de zenders uit.

Luister hieronder de uitzending van de stranding terug

Het langszij komen was nu nog riskanter geworden. Toch slaagden de redders erin de zes opvarenden over te nemen. Hierbij liep de Bernard van leer schade op aan bakboordzijde. De Veronica dreef vlak voor de pieren langs en strandde ter hoogte van Kijkduin. Daar stond ook de lijnwerp-en wipperploeg van Scheveningen klaar om, als de Veronica op de kust zou stranden met de bemanning nog aan boord, deze met de reddingbroek aan wal te halen. Hun hulp was echter niet nodig.

Nacht op zee

Schipper Den Heijer achtte het niet verantwoord, in het donker voor de wilde zee uit naar binnen te lopen. De gehele nacht bleef de reddingboot op zee. Ook in de vroege ochtend omstreeks 06.00 uur, bleek de situatie voor de haven nog te slecht om het binnenvaren te wagen. Pas om 09.30 uur was de zee voldoende afgeslecht. De stopzak werd uitgevierd en met langzaam draaiende motoren liep de boot de haven binnen en meerde om 10.00 uur af aan de steiger, waar de tien geredden konden worden afgezet. Een zware 13½ uur durende tocht was succesvol volbracht.

De gestrande ‘Veronica’ trok twee weken lang duizenden toeschouwers, met een verkeersinfarct in Den Haag tot gevolg. Pas op 18 april slaagden de bergers er in het schip weer in haar element te krijgen. Toevallig precies op de 13e verjaardag van de zender en tevens de dag waarop tienduizenden demonstranten in Den Haag betoogden voor het behoud van hun ‘illegale’ zender. Veronica zond op dat moment alweer uit vanaf de Mi Amigo, het zendschip van Radio Caroline, dat onderdak bood.

Dankbare reacties

Directeur Verweij van Radio Veronica, schreef een bedankbrief aan de reddingmaatschappij en schonk fl.2.000. Ook de schade aan de reddingboot werd door Veronica vergoed.

Het dagblad De Telegraaf trakteerde de bemanning op een oorlam, 'want', zo schreef het blad, 'tradities zijn er gebleven in de wereld van de zeeman en als er deze week ergens op de wereld zeelieden zijn geweest, die een oorlam hebben verdiend, dan zijn deze mannen het wel.'

De bemanning van de Bernard van Leer werd onderscheiden voor hun prestaties. Schipper S. C. den Heijer en stuurman Joh. Pronk ontvingen de grote zilveren medaille en motordrijver H. J. Crielaard alsmede de opstappers A. Pronk, K. H. Pronk en J. Turfboer kregen de kleine zilveren medaille opgespeld.

Legale status Veronica

Het radio zendschip Veronica hervatte na de berging haar activiteiten, totdat het op 31 augustus 1974 gedwongen was te stoppen door de nieuwe anti-piratenwet. Andere zendschepen weken uit naar de wateren voor de kust van Engeland. In 1976 kreeg Veronica een legale status, waarmee het enkele uren zendtijd per week kreeg en gestaag is blijven groeien. Tegenwoordig is Veronica onderdeel van Talpa Radio.

Het radio zendschip Veronica ligt tegenwoordig veilig afgemeerd in Amsterdam-Noord bij het voormalig NDSM-terrein, waar het als activiteitencentrum is ingericht.

Hoe het leven aan boord van de Veronica vroeger was, zie je hier: