In Memoriam: Jaap Pronk
Het leven van Jaap Pronk (1954-2020) stond geheel in het teken van klaarstaan voor zijn medemens. Wie hem voor zijn hulp wilde bedanken, kreeg steevast te horen: “Niks in de weg…”, hetgeen zoiets betekent als “Geen probleem, graag gedaan”. Het tekent het leven van Jaap Pronk; het leven dat afgelopen vrijdagochtend tot schrik van velen plotseling eindigde. De KNRM is Jaap Pronk enorm veel dank verschuldigd voor zijn grote, decennialange en brede verdienste.
Jaap Pronk erfde het reddersbloed van zijn vader. En was vervolgens ruim veertig jaar verbonden aan KNRM Scheveningen. Achtereenvolgens als helper aan de wal, opstapper, motordrijver en schipper. Hij was in totaal bij 1896 acties betrokken, waarbij hij door de jaren heen 2675 mensen in veiligheid bracht. Het zijn voor KNRM-begrippen duizelingwekkende getallen. Jaap zei zelf daarover: “Dat kan zijn. Maar ik hecht zelf niet zo aan cijfers. Ik heb altijd geprobeerd pál te staan voor mijn jongens en meiden (bemanningsleden, red.). Hún oordeel over hoe ik het gedaan heb, dáár hecht ik aan”. Wat dat betreft kon Jaap bij zijn afscheid als schipper in 2016 tevreden zijn.
Op zijn eigen reddingstation én ver daarbuiten werd zijn naam vol ontzag uitgesproken. Maar wie over hem sprak, deed dat ook steevast met een grote glimlach, want de strenge, rechtlijnige en uiterste kundige schipper werd met name ook als mens enorm gewaardeerd.
Zijn inzet voor de KNRM bleef niet beperkt tot Scheveningen. Na zijn actieve loopbaan als schipper werkte hij nog een aantal jaren voor de Operationele Dienst van de KNRM. Hij stelde zijn kennis beschikbaar, maar deed in die jaren ook dienst als waarnemend schipper op andere reddingstations. En waar hij ook kwam, daar was de lokale reddingbootbemanning onder de indruk van hun tijdelijke schipper.
Toen hem vlak voor zijn afscheid als schipper werd gevraagd welke incidenten hem vooral zouden bijblijven, noemde hij er drie. Ten eerste de moord op Kees Toet, één zijn opstappers. Een mokerslag voor de hechte Scheveningse reddingbootbemanning. Ten tweede het ongeval met ‘kleine Esther’, het Scheveningse meisje dat van het havenhoofd viel en voor wier leven lang werd gevreesd. En ten laatste het ‘kleppenincident’, een ongeval met de reddingboot Jan van Engelenburg waarbij door een technische storing het stuurhuis langzaam vacuüm trok. Dat incident had voor de Scheveningse reddingbootbemanning fataal kunnen aflopen. Naast Jaap waren toen ook zijn zoon Hugo en zijn dochter Debora aan boord…
In 2020 werd Jaap Pronk voor zijn enorme verdienste voor het Nederlandse reddingwezen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Drie jaar nadat hij het roer van de Scheveningse reddingboot had overgedragen aan zijn zoon Hugo.
De KNRM verliest in Jaap Pronk een eerbiedwaardige oud-schipper, een markante persoonlijkheid en voor velen ook een warme vriend.
Directie, medewerkers en vrijwilligers van de KNRM betuigen hun medeleven aan Aafje Pronk, de kinderen, kleinkinderen en verdere familie van Jaap.
“Niks in de weg…”
In memoriam: Reddingbootschipper Jaap Pronk
Zijn handen
Groot genoeg om vast te grijpen
Wat ten onder dreigt te gaan
En altijd uit een mouw gestoken
Nooit was al zijn werk gedaan
Zijn waarde
Groot, door de Koning onderscheiden
Zijn mannen deelden daarin mee
Maar wil je hem écht op waarde schatten
Vraag dan hém die hij ooit redde op zee…
Zijn lach
Groot genoeg en vol verhalen
Voor wie aan boord zijn vriend mocht zijn
Maar ook teder en beschermend
Voor zijn Pronkjes, groot en klein
Zijn hart
Groot genoeg voor wie hem lief was
En voor wie hem riep in nood
Hij is er slapend aan bezweken
’t Is misschien toch te groot gebleken…
Vaar-wel, schipper!
(beeld Dick Teske)
